بازسازی آب‌و‌هوای کواترنر پسین در بخشی از شمال ایران (لُس‌های نکا) با استفاده از داده‌های مغناطیسی و ژئوشیمیایی

گستره مورد مطالعه در استان مازندران، در مسیر جاده اصلی ساری-گرگان، در حدود 8 کیلومتری شهرستان نکا و 33 کیلومتری جنوب باختری شهرستان بهشهر قرار دارد. منطقه مورد مطالعه از نظر پهنه­های اصلی رسوبی-ساختاری ایرانجزو کناره جنوبی خزر به شمار می‌آید و از جنوب به شمال گسل البرز و از شمال به کناره دریای خزر محدود شده است.  بر پایه مطالعات و کاربرد روش­های نوین محیط مغناطیسی روی برش رسوبی تواالی­های­ لُس/خاک­ دیرینه نکا در پیرامون روستای کُلِت، آب‌و‌هوای 50 هزار سال گذشته شمال ایران در این منطقه بازسازی شد. بااستفاده ازروش‌های محیط ­مغناطیسی و کانی­شناسی مغناطیسی، داده­هایمحیط مغناطیسی به‌دست آمده و به‌عنوان ویژگی‌های تغییرات محیطی، در بازسازی آب‌و‌هوای دیرینهاستفاده شد. برای بررسی ارتباط میان تغییرات آب‌و‌هوا در منطقه با تغییرات توان مغناطیسی رسوبات، داده­های مغناطیسی و ژئوشیمیایی به‌دست آمده با یکدیگر مقایسه شد. با توجه به این نتایج، تغییرات آب‌و‌هوایی (تغییرات دما و رطوبت) با تغییرات مغناطیسی رسوبات و خاک­های دیرینه کاملاً مرتبط و قابل انطباق است. همچنین، نمودارهای مغناطیسی- ژئوشیمیایی به‌دست آمده از بررسی تغییرات نسبت­های عامل‌های آب‌و‌هوایی ژئوشیمیایی با تغییرات متغیرهای آب‌و‌هوایی مغناطیسی، در برش مورد مطالعه، همخوانی نزدیکی نشان می‌دهند. بر پایه مطالعه تغییرات قابلیت پذیرفتاری مغناطیسی نیز چنین نتیجه­گیری می­شود که بُرش رسوبی مورد مطالعه نشان‌دهنده تغییرات آب‌و‌هوایی (دما و رطوبت دیرینه) در طی حدود 48 هزار سال پیش تا 20 هزار سال پیش است. با استفاده از داده­های مغناطیسی، چرخه­های کوتاه مدت آب‌و‌هوایی معروف به استادیال‌ها‌و اینتراستادیال­ها در توالی­ لُس/خاک­ دیرینه مورد مطالعه مشخص شد. این جهش­های آب‌و‌هوایی در واحد خاک سطحی با 4 جهش کوتاه مدت سرمایشی یا استادیال، در واحد لُس بالایی با دست کم 6 جهش گرمایشی یا اینتراستادیال، در واحد لُس پایینی، یک دوره اینتراستادیال و در واحد خاک دیرینه پایینی نیز با یک دوره استادیال مشخص شد.